Tuz Tansiyonu Düşürür mü Yükseltir mi?

Bazı İnsanların vücut mekanizmaları tuza karşı daha duyarlı olmaktadır. Tuzun fazla oranda kullanımı direk olarak kan basıncının seviyesini (BP) etkilemektedir.

Tuz ve Yüksek Tansiyon

Dünya genelinde; insanların yaklaşık olarak yüzde otuzluk bölümü hipertansiyonla ilgili sorunlar yaşamaktadır. Pek çok insan da hipertansiyon nedeniyle oluşabilecek sorunların ciddiyeti hakkında yeterli derece bilince sahip olmamaktadır. Yaşanan ölüm nedenleri arasında yüksek tansiyon yüzde n üçlük bir orana sahip olmaktadır. Hipertansiyon erkeklerde kadınlara oranla daha sık karşılaşılan bir hastalıktır. Bu önemli rahatsızlık yaşam tarzında ve uygulanan diyet programında yapılacak değişikliklerle önlenebilmektedir.

İnsanların birçoğu tansiyonun yükseldiğini hissetmez. Bu nedenle; zamanında gereken tedbirlerin alınmaması durumunda hastaların yaşamını yitirmesine neden bu önemli hastalık sessiz katil olarak bilinmektedir.

Tuzlu gıdalar kan basıncının artmasına sebep olmaktadır. Tuzlu gıdalar tüke

tildikten sonra vücut mekanizması suya ihtiyaç duyar. Susuzluk hissi ortaya çıkar. Buna bağlı olarak hastalar bol miktarda sıvı almaya başlar. Aniden alınan bu sıvılar kandaki hacmin artmasına neden olacağından, tansiyon yükselmeye başlar. İnsanların kanında bulunan yükselen sodyum klorür seviyeleri, hipertansiyona neden olur. Hipertansiyon hastaları için azaltılmış sodyum içeriğine sahip olan tuzlar bulunmaktadır. Pan tuz olarak adlandırılan bu maddeler dikkatli olarak tüketildiğinde kan basıncının artmasını kontrol altında tutabilmektedir.

Nedenleri

Bilim adamları tarafından yirminci yüzyılın başlarında sofra tuzunun kan basıncını arttırdığı ispatlamıştır. Sodyum klorür, kan basıncının artmasına neden olmaktadır. Yüksek tansiyon sorunları olan hastalara önerilen beslenme diyetlerinde dikkat etmeleri gereken ilk şey, tüketilen tuz oranının azaltılmasıdır.

Vücut metabolizmasının belli oranda tuza ihtiyacı bulunmaktadır. Genel olarak böbrekler vücutta bulunan tuz seviyesini kontrol etmektedir. Vücutta bulunan tuz oranını normalin üzerine çıktığında böbrekler vasıtasıyla idrar yoluyla dışarı atılabilmektedir. Fakat bazı durumlarda tuz seviyesinin yükselmesinde böbrekle kontrolü kaybederek dışarı atımını sağlayamaz. Tuz kan dolaşımına etki eder.

Tuza bağlı olarak tansiyonun yükselmesinin en yaygın nedenleri şunlardır.

• Tuzun tüketilmesinden sonra vücut metabolizması tarafından adrenalin salgılanmaya başlanır.
• Yüksek oranda tuz alımına bağlı olarak kan damarları sertleşerek daralır. Damarlardaki basının artmasına neden olur.
• Kanda bulunan magnezyum ve sodyum konsantrasyonu artmaya başlar
• Kan basıncının artmasına bağlı olarak kalp kasında meydana gelen kasılmalar sıklaşır.
• Kalp kasının debisinde artış olur.
• Tuz vücutta sıvı tutulmasına sebep olur. Buna bağlı olarak da kan damarlarındaki yük artmaya başlar.
• Kandaki sodyum klorür oranın yükselmesi

Tuzun Tansiyona Etkisi

Tuz insanların vücutlarını farklı şekilde etkileyebilmektedir. Bazı insanlarda tuz tüketimi kan basıncını etkilemeden gerçekleşebilirken, bazı insanlarda ise sodyum oranının hafif bir seviyede artması bile tansiyonun yükselmesine neden olabilmektedir. Tuzun tansiyon üzerindeki etkilerini değiştiren çeşitli etmenler bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak şunları verebiliriz:

• Yaşın ilerlemiş olması
• Aşırı kilo
• Obezite
• Irk
• Diyabet hastaları

Tuz tüketiminin artması sadece tansiyon konusunda değil aynı zamanda genel vücut sağlığı açısından da olumsuz bir etkiye sahip olmaktadır. Bilin insanları tarafından; pek çok insan için vazgeçilmez olan tuzun aynı zamanda hipertansiyon konusundaki olumsuz etkileri kanıtlanmıştır.

Fareler üzerinde yapılan deneyler; aşırı oranda tuz tüketiminin vücutta bulunan sıvı oranının dengesini olumsuz olarak etkilediğini, una bağlı olarak da kan basıncında artış olduğunu ortaya koymuştur. BDNF ismi verilen bir madde etkileşim anında, basıncın artmasına sebep olmaktadır. Beyinde oluşan konsantrasyon ve paralelinde kan basıcı artar. BDNF maddesinde meydana gelen değişiklik, tuz içeriğinde bulunan sodyum klorür oranını da etkilemektedir. İnsanların yeme alışkanlıkları bulunan pek çok besin maddesinde sodyum yer almaktadır. Sodyum seviyelerinde yükselme

 Endotelyum olarak isimlendirilen kan damarlarında yer alan iç tabakasındaki işlevleri olumsuz olarak etkilemektedir. Endotel sayesinde kan damarlarının ne orada genişleyip büzüldüğünün kontrol edilmesini sağlayan nitrik oksit gibi kimyasal ürünler ön plana çıkar.

Düşük Tansiyon ve Tuz

Tuz yüksek tansiyon için ne kadar olumsuz ve tehlikeliyse, düşük tansiyon için de o kadar yararlı olmaktadır. Hipotansiyon ismi de verilen düşük tansiyon; aniden ortaya çıkan ve baş dönmesi, yorgunluk, bayılma, nefes alma zorlukları, mide bulantısı, çarpıntı, görmede bulanıklık ve cilt renginde solgunluk gibi belirtilere sebep olarak; günlük hayatı oldukça kısıtlayan nahoş bir durumdur.

Tuzlu ayran, tuzda bulunan sodyum sayesinde kan basıncında artışa sebep olmaktadır. Fakat bu uygulamada sodyum oranının aşırıya kaçmamasına özen gösterilmesi gerekmektedir.

Tuzlu Ayran

Bir bardak ayranın içine yarım çay kaşığı tuz karıştırılarak içilmesi durumunda kan basıncı birkaç dakika içinde normale dönecektir.

Kahve

Kafeinli içecekler veya bir fincan sert kahve kan basıncını artmasına yardımcı olabilmektedir.

Üzüm

Kuru üzüm; düşük tansiyon konusunda mükemmel bir yardımcı olmaktadır. Bir ardak suyun içine otuz tane kuru üzüm atılarak ıslatılır. Gece ıslatılan üzüm suyu sabah aç karnına içilir.